بررسی اخلاقی رابطه پولی در رحم جایگزین

زمینه و هدف: رحم جایگزین به حالتی اطلاق می شود که طی آن، زنی باردار می شود با این قصد و قرار که نوزاد حاصل از این بارداری را به زوج دیگری واگذار کند تا پدری و مادری او را بر عهده گیرند. در جایگزینی تجاری، مادر جایگزین در ازای دریافت پول از والدین خواهان، حاضر به ایفای نقش مادر جایگزین می گردد. در حال حاضر در کشور ما، ایران، جایگزینی تجاری رواج دارد. این مقاله بر آن است که نشان دهد استفاده از جایگزینی تجاری، غیراخلاقی است. نتایج: دلایلی برای غیراخلاقی بودن جایگزینی تجاری ارائه شده است: الف ـ منافات با کرامت انسانی به علت استفاده ابزاری از انسان و فروش آنچه که به علت کرامت انسانی قابل فروش نیست. ب ـ ماهیت بهره کشانه رابطه، زیرا آسیب پذیری زنان، به ویژه در کشورهای در حال توسعه و به طور خاص در طبقات اجتماعی ـ اقتصادی پایین تر، زنان را به شدت در معرض آسیب های جدی ناشی از بهره کشی قرار می دهد. زنان به سادگی مجبور خواهند شد که برای تأمین معیشت خانواده های آسیب دیده از فقر و اعتیاد خود، به اجاره دادن رحم بپردازند و سلامت و عاطفه خود را با پولی معاوضه کنند که در بسیاری از موارد، خود اختیاری در نحوه خرج کردن آن نیز نخواهند داشت. بی تردید، رضایت زنانی که تن به این اقدام می دهند به شدت مخدوش است. ج ـ منسوخ کردن اهدای نوع دوستانه به علت تبدیل شدن این کار به نوعی خرید و فروش، دـ اجماع نسبی جهانی دال بر ممنوعیت جایگزینی تجاری. اگرچه منع استفاده از جایگزینی تجاری، عوارض نامطلوبی نیز دارد اما مشکلات اخلاقی جایگزینی تجاری چندان زیادند که به وضوح بر منافع آن غلبه دارند. بنابراین استفاده از جایگزینی تجاری بهتر است منع شود. نتیجه گیری: رحم جایگزین تنها در صورتی از نظر اخلاقی پذیرفتنی است که از روی نوع دوستی انجام گیرد. روش احراز نوع دوستانه بودن فرایند بدین صورت است که باید کمیته ای متشکل از افرادی که دخالت و منفعت مادی یا معنوی مستقیمی در فرایند ندارند تأیید کند که مادر جایگزین از بستگان نزدیک یا از دوستان قدیمی و نزدیک زوج متقاضی است و بدون هرگونه اعمال فشار و از روی محبت و علاقه راضی به این کار شده است. برای این احراز، علاوه بر مدارک و شواهد، نیاز به مشاوره های تخصصی است که باید پیش از انجام فرایند به طرفین ارائه گردد.